Snel emotioneel geraakt? Hoe komt dat?

Emoties…. We hebben ze allemaal. Ze zijn deel van ons mens-zijn. Ze kunnen ons energie geven of energie kosten. Lastiger is het wanneer je je overweldigd voelt door je emoties en ze de controle over jezelf overnemen. We kennen allemaal wel situaties waarin onze emoties opspelen. Iemand zegt iets dat je raakt en waardoor je boos wordt. Of je voelt je aangevallen omdat iemand iets - voor jou – confronterend zei. Of de tranen komen boven …. Je emoties worden getriggerd…

Hoe komt het dat we zo emotioneel worden?

Het feit dat je emotioneel reageert op iets, wordt voor een groot deel verklaard doordat je geraakt bent in iets dat héél belangrijk is voor jou. Wat jij belangrijk vindt in het leven of werk, zijn jouw (onbewuste) waarden en daar leef jij naar. Dit is dan ook een van je sterktes. Bijvoorbeeld: wanneer 'waardering' voor jou een zeer belangrijke waarde is, is dat iets wat jij ook vaak doet naar anderen toe. Het is iets “typisch voor jou”. Mensen kennen je zo, als iemand die anderen veel waardeert.

Maar je sterktes zijn ook ineens je zwakke plekken!

Want dat wat jou ‘groot of speciaal’ maakt, zijn ook de zaken die je emotioneel kunnen ‘triggeren’ wanneer iemand jou er níet in erkent. Vooral wanneer je verknocht bent aan jouw waarden. Dan voel je je alleen maar goed wanneer de ander je erin bevestigt. Want mensen die je helemaal niet waarderen voor wat je doet of wie je bent en dit ook niet uitspreken, kunnen je emotioneel maken. 

Dat raakt je. Je wordt dan boos, gefrustreerd, onzeker, verdrietig…. Soms verlies je daardoor het vertrouwen in die persoon of ontstaat er een barst in je relatie tot die persoon. Je kan dan ook reageren op een manier die je relatie serieus kan beschadigen.

De meest voorkomende emotionele triggers vind je terug in:

Sommige uit de lijst zal je herkennen als een van jouw mogelijke emotionele triggers. Andere zullen je weinig of niets zeggen. Dat is dan ook heel persoonlijk. En dit verklaart ook waarom je soms emotioneel wordt. Iedereen heeft zijn eigen waarden en die komen niet altijd overeen met die van jou. Dus niet iedereen weet waar jij gevoelig voor bent. Daarnaast kan het zijn dat je je té afhankelijk maakt van de bevestiging van je waarden door anderen.

Hoe houd je jouw emoties onder controle?

Om te beginnen is het belangrijk te weten dat er niets mis is met jouw behoeften. Ze kenmerken jou en dat is een positief punt! De reden dat jij iets belangrijk vindt, er volledig achter staat en dat ook ontwikkeld hebt, is omdat het je ergens in je leven heeft geholpen en gediend. Je hebt dat ingezet of ontwikkeld omdat jij dat toen nodig had.

Terugkomend op waardering. Misschien heb jij als kind - onbewust - geleerd, wanneer iemand mij waardeert en zegt dat ik iets goed heb gedaan, dan ben ik sterk en zelfzeker. Waardering krijgen is dan een sleutelelement geworden om je sterk te voelen.

Wanneer je echter héél véél waardering nodig hebt, dan ontwikkel je een mogelijke ‘zwakke plek’, die je emotioneel kan triggeren. Je maakt van die behoefte iets heel persoonlijks. Namelijk, alleen als ik waardering krijg, ben ik oké.

Emotioneel geraakt? Wat kan je doen?

• Besef dat je emotioneel geraakt bent. Klinkt logisch maar toch beseffen we op het moment zelf vaak niet dat we ons door onze emoties laten leiden.
  
  
• Stel je de vraag in welke waarde je nu geraakt bent. Waarin botsen mensen met jou? Wat is het dat jij belangrijk vindt en waar je niet in wordt gevolgd of erkend.
  
  
• Bepaal hoe afhankelijk je bent van deze waarde. Neem jij de reactie van je gesprekspartner (veel te) persoonlijk?
  
  
• Bekijk de positie en intentie van de andere. Wat is de intentie van die ander? Klopt die intentie met jouw emotionele reactie? Is hij écht op zoek om je klein te houden of te kwetsen? Klopt wat jij denkt met de realiteit?
  
  
• En goed om weten, weet dat emoties komen en gaan. Als eb en vloed. "Emotions are visitors". Het zijn geen eeuwige blijvers.

Je bewust zijn van jouw mogelijke emotionele triggers zal je helpen om alvast je emotionele reactie te begrijpen.

Hoe je emoties onder controle houden op het moment zelf?

Daarnaast is er altijd een zeer belangrijke manier om je emoties op het moment zelf onder controle te houden: een vertraagde ademhaling en afstand nemen van je eigen verhaal. 

1) Focus op je ademhaling

• Concentreer je op een trage en diepe buikademhaling.
• Volg het ritem: 4 tellen in - 3 tellen ophouden - 5 tellen uit.
• Hou je aandacht bij je ademhaling en voel de lucht in en uit stromen.
• Dit neemt je aandacht weg van je emotionele, fysieke reactie en houd je gefocust op jezelf.
• Pas mindfulness technieken toe.

2) Take a break

• Deze stap wordt veel te weinig genomen.
• Excuseer je even en neem letterlijk een pauze en afstand van de omgeving en situatie waar je in zit.
• Geef hiervoor een neutrale uitleg. Een koffie halen, iets anders halen,...
• Dit geeft je de nodige tijd om je emoties even de ruimte geven en zo af te koelen.

3) Stap uit je verhaal en bekijk de situatie als een "buitenstaander"

• Observeer en beschrijf wat er zich afspeelt en zie jezelf als derde partij.
• Wat zie je gebeuren? Wat zie je jezelf doen, voelen?
• Bekijk de situatie vanuit de feiten. Zo bekijk je het geheel op een rationele manier.